Stad Antwerpen en Google brengen meer dan 100.000 boeken online

De stad Antwerpen en Google gaan samenwerken om een zeer groot deel van de collecties van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience en het Museum Plantin-Moretus te digitaliseren. Meer dan 100.000 werken uit de zestiende tot de negentiende eeuw worden in de komende jaren vrij toegankelijk gemaakt via Google Books en de bibliotheekcatalogi van de beide instellingen. Op de boeken die worden ingescand rust geen auteursrecht meer.

“De collectie van de Erfgoedbibliotheek telt in totaal ongeveer 1,5 miljoen volumes, en wordt dagelijks in onze leeszaal geraadpleegd door tal van wetenschappers, studenten en liefhebbers. Dat Google ongeveer 85.000 werken digitaliseert zal de vindbaarheid van onze collectie vergroten en het gebruik ervan stimuleren. Letterlijk de hele wereld krijgt toegang. Van die 85.000 geselecteerde boeken in de Erfgoedbibliotheek werden er iets minder dan de helft in het buitenland gedrukt, met vele duizenden boeken uit Frankrijk, Nederland, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk. Het illustreert niet alleen de nationale maar ook de internationale dimensie van onze collectie.” zegt An Renard, directeur van de Erfgoedbibliotheek.

Uit de collectie van het Museum Plantin-Moretus worden ongeveer 22.500 werken geselecteerd. Het Museum Plantin-Moretus is het woonhuis en drukkerij-uitgeverij van de drukkersfamilies Plantin en Moretus. Het museum staat op de prestigieuze lijst van UNESCO werelderfgoed en herbergt een uitzonderlijke kunstcollectie, met onder meer Rubensportretten en een eeuwenoude drukkerij. In de historische bibliotheken en de nieuwe depots worden meer dan 25.000 oude drukken bewaard. “Onze oude bibliotheek bevat niet alleen de meest volledige collectie van Plantijn- en Moretusdrukken ter wereld , maar ook tal van zeldzame oude Europese drukken. Onze collectie is van onschatbare waarde voor wetenschappelijk onderzoek. Dit digitaliseringsproject zal het onderzoek een enorme boost geven. De ingescande boeken zullen full-text doorzoekbaar zijn: onderzoekers kunnen ze dus gemakkelijk, snel en gericht doorzoeken. Google zal zowel oude als moderne drukken tot 1894 scannen. Hiermee realiseren we een grote inhaalbeweging in de digitalisering van onze collectie, één van onze belangrijke beleidspunten” zegt directeur Iris Kockelbergh van het Museum Plantin-Moretus.

Antwerps schepen voor cultuur Nabilla Ait Daoud erkent het belang van dit project voor de stad. “Antwerpen is altijd al een echte boekenstad geweest. Al van in de zestiende eeuw waren hier zeer veel drukkers actief, met Christoffel Plantijn als absolute uitschieter. Hij slaagde erin om zich op te werken tot de grootste uitgever ter wereld. Maar ook in de daaropvolgende eeuwen tot vandaag ademt Antwerpen literatuur. Denk maar aan de vele schrijvers, uitgevers en boekhandels die in de stad actief waren en nog steeds zijn. De samenwerking met Google Books is een fantastische manier om het resultaat van al hun inspanningen, ons gedrukte erfgoed, een tweede digitale leven te geven.”

Google digitaliseert uitsluitend publicaties waar geen auteursrecht meer op rust, met uitzondering van alles wat het al in andere bibliotheken digitaliseerde. “We zijn de derde partner in de Lage Landen waar Google mee samenwerkt, na de Gentse Universiteitsbibliotheek en de Koninklijke Bibliotheek van Nederland. Wereldwijd digitaliseerde Google ook al collecties uit onder andere de universiteitsbibliotheken van Stanford, Harvard en Oxford. Het is dan ook opmerkelijk dat er nog tienduizenden boeken uit onze collecties aan Google Books toegevoegd kunnen worden”, aldus nog Renard.

Ben Bunnell, manager van het Google Books project, is opgetogen over de samenwerking. “Google Books werd 15 jaar geleden gelanceerd, met de ambitie om alle boeken van de hele wereld voor iedereen digitaal beschikbaar en doorzoekbaar te maken.  We zijn blij dat de stad Antwerpen deze ambitie ondersteunt. Deze samenwerking voegt een ongelooflijk rijke collectie uit het Nederlandse taalgebied toe aan ons corpus, en brengt ons een belangrijke stap dichter bij het realiseren van onze missie.”

De eerste 5000 geselecteerde boeken zullen de Erfgoedbibliotheek in september 2020 verlaten. Ze worden met beveiligde transporten uit Antwerpen naar het Europese digitaliseringscentrum van Google overgebracht. Google zal de digitale kopieën vrijwel onmiddellijk opladen in Google Books.  Ook de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience en het Museum Plantin-Moretus ontvangen een digitale kopie die in de eigen catalogus wordt opgenomen. Met duizenden boeken die Antwerpen op geregelde tijdstippen verlaten en ook weer terugkomen, wordt verwacht dat het project ongeveer drie jaar zal duren.