Van crabbelinge tot carton

17.11.23 – 18.02.24

Met deze tentoonstelling toont het Museum Plantin-Moretus 100 van de mooiste oude tekeningen uit Vlaamse collecties. Het geheel vormt een verbluffend én representatief overzicht van wie, waarom en hoe men in de 16de en 17de eeuw in onze contreien tekende.

Met de tentoonstelling Van crabbelinge tot carton. Tekeningen van Bruegel tot Rubens in het najaar van 2023, plaatst het Museum Plantin-Moretus zijn topstukken, en deze van collega-instellingen in Vlaanderen, internationaal in de kijker.

“Onze Antwerpse musea verwennen de kunstliefhebber flink. Er is dit najaar de Vlaamse Topstukken-expo Zeldzaam en Onmisbaar in het MAS, er is Krasse Koppen in het KMSKA, en voortaan loopt ook “Van crabbelinge tot carton” in Museum Plantin-Moretus. Drie toptentoonstellingen dus, en de expo in Plantin-Moretus is in meer dan één opzicht uniek: een groot aantal van de honderd topstukken is nooit eerder getoond, andere tekeningen zullen na deze expo voor ruim tien jaar opgeborgen worden. Dit is echt een eenmalige kans!” aldus schepen voor cultuur Nabilla Ait Daoud.

De tentoonstelling is dus een buitenkans om enkele bijzondere kleppers eenmalig naast elkaar te zien: het schetsboekje van de 12-jarige Rubens, het 10 meter lange Panorama van Zeeland van Anthonis van den Wijngaerde en de uiterst zeldzame Italië-schetsboekjes van de beeldhouwer Pieter Verbruggen (nu voor de eerste keer ooit tentoongesteld). En naast grote namen als Pieter en Jan Brueg(h)el, Anthony Van Dyck, Jacob Jordaens of Pieter Coecke van Aelst, zijn de prachtige en zelden getoonde bladen van minder gekende tekenaars als Jan van Stinemolen, Cornelis de Vos, Jan Boeckhorst, Godfried Maes en Jan Erasmus Quellinus een verrassende ontdekking.

“De bezoeker wordt uitgedaagd om voorbij het afgebeelde onderwerp te kijken naar het doel dat de tekeningen dienden, en waarom de kunstenaar daarbij koos voor bepaalde materialen, technieken, formaat en afmetingen." - Virginie D’haene, conservator oude prenten en tekeningen van het museumvan de expo

TOPSTUKKEN

De kwaliteit van de tekeningen die in Vlaanderen bewaard worden, is bijzonder groot. De Vlaamse overheid plaatste in 2020 en 2021 een groot aantal 16de en 17^de-eeuwse tekeningen op de topstukkenlijst. Het gaat om zeldzame topstukken van Bruegel, Rubens, Van Dyck, Jordaens, Jan Fijt en andere kunstenaars. Stuk voor stuk zijn het buitengewone of onmisbare kunstwerken zoals de in 2019 ontdekte, zeldzame tekeningen van Paul Vredeman de Vries en werken van Joris Hoefnagel, Hendrick van Balen en Johannes Stradanus.

Het museum grijpt deze topstuk-erkenning aan om haar unieke tekeningencollectie in de schijnwerpers te plaatsen. Ze pakt uit met een overzichtstentoonstelling die illustreert wie, waarom en hoe men in de 16de en 17de eeuw bij ons tekende.

“Met een collectie van meer dan 100.000 objecten behoort het prentenkabinet tot de top vijftig van 's werelds belangrijkste prentenkabinetten. De collectie is opgebouwd rond Antwerpse kunstenaars, van 1500 tot vandaag. In de depots liggen Rubens, Van Dyck, Tuymans en Panamarenko zij aan zij.”- Iris Kockelbergh, directeur

Tegelijkertijd presenteert de expo ‘Zeldzaam en onmisbaar’ in het MAS (31.10.23 tot 25.02.24) een volledig andere dimensie van de Vlaamse topstukkenlijst. Beroemde schilderijen van namen zoals Magritte, Bacon, Ensor, beelden, kostbaar zilver, middeleeuwse manuscripten en zeldzame meubels zullen allemaal daar te bewonderen zijn. Waar je normaal heel Vlaanderen voor moet doorkruisen, is nu tijdelijk op één plek te zien – in Antwerpen.

100 MOOISTE TEKENINGEN

De eigen collectie van het Museum Plantin-Moretus vormt de basis van de tentoonstelling, maar wordt aangevuld met complementaire topstukken uit andere Vlaamse openbare en privécollecties. De tentoonstelling zal begeleid worden door een publicatie die het overzicht van Vlaanderens mooiste tekeningen in een aantrekkelijke vormgeving visualiseert en contextualiseert.

PRENTENKABINET: WERELDTOP

Het Museum Plantin-Moretus beheert één van de oudste drukkerijen van Europa. Minder goed geweten is dat ook haar prentenkabinet tot de wereldtop behoort. Met deze tentoonstelling plaatst het museum deze bijzondere collectie, en deze van collega-instellingen in Vlaanderen, internationaal in de kijker.

“Het vroegere huis van de Antwerpse familie Plantin-Moretus is Unesco werelderfgoed en herbergt hun drukkerij en prentencollectie van diverse Vlaamse meesters,” zegt Vlaams minister van toerisme Zuhal Demir. “Deze tentoonstelling, die we met Toerisme Vlaanderen ondersteunen, zet de prachtige tekeningen en schetsen van Breugel tot Rubens in de schijnwerpers. Een absolute must voor bezoekers uit binnen- én buitenland om hun werk op deze uitzonderlijke plek te komen bekijken.”

INTERNATIONALE ERKENNING

Omwille van de originele insteek selecteerde The Getty Foundation de tentoonstelling Van crabbelinge tot carton. Tekeningen van Bruegel tot Rubens voor de beurs The Paper Project: Prints and Drawings Curatorship in the 21st Century. Dit internationale programma steunt jonge curatoren van prenten en tekeningencollecties in hun professionele ontwikkeling en in het opbouwen van expertise van kunst op papier. De beurs ter waarde van 81.000 euro biedt de curator van de tentoonstelling, Virginie D’haene, assistent-conservator van het Prentenkabinet van het museum, de mogelijkheid om wereldwijd onderzoek te doen naar tekeningen en bij de geplande tentoonstelling een wetenschappelijke publicatie te voorzien.

Deze tentoonstelling komt er met de steun van de Vlaamse Overheid en The Paper Project, een initiatief van the Getty Foundation.

PRAKTISCH

Van crabbelinge tot carton

Met deze tentoonstelling toont het Museum Plantin-Moretus de 85 mooiste oude tekeningen uit Vlaamse collecties. Het geheel vormt een verbluffend én representatief overzicht van de tekenkunst in onze contreien in de 16de en 17de eeuw.

Museum Plantin-Moretus

Filmpje:

Beeldmateriaal: